عادت چیست؟ و چگونه عادت بسازیم؟

عادت چیست؟

ما انسانها روزانه کارهای زیادی را انجام میدهیم که منبع تمام این اعمال و رفتارها سه موضوع هستند: 1. عادت 2. اراده 3. انگیزه

دراین مقاله قصد دارم به بخش اول یا همان عادت بپردازم. تعجب من از کسانیست که هر روز کارهای تکراری انجام میدهند ولی انتظار نتیجه متفاوت دارند( آلبرت اینشتین)

تعریف ساده عادت

تحقیقات نشان میدهد که ما حدود 40 درصد اعمالی که از خود بروز میدهیم در اثر عادت هاست (البته من اعتقاد دارم این عدد بیشتر از این حرفاس) پس بخش بسیار بزرگی از زندگی مارا شامل میشوند.در نتیجه برای رسیدن به اهداف والای خود چاره ای نداریم جز اینکه سعی کنیم این عادتها را بشناسیم و آنها را تحت فرمان خود بگیریم.

عادتها چگونه شکل میگیرند؟

زمانی که یک عمل به تعداد دفعات زیاد انجام گیرد بعد ازمدتی خواهیم دید که برای انجام آن نیازی به فکر کردن نیست و بصورت اتوماتیک آنهارا انجام میدهیم در این زمان است که باید بگویم این عمل تبدیل به یک عادت شده و وارد آن 40 درصدی شده که برای انجامش نیازی به فکر کردن نداریم.

عدم مقاومت در برابر عادات بد :

میدانیم شکل گیری یک عادت بد به مراتب راحت تر از شکل گیری یک عادت خوب است.(مثلا گشت و گذار بی هدف در شبکه های مجازی راحت تر از خواندن کتاب است.) چرا ؟ (لحظاتی با خود بیندیشید و سپس سراغ ادامه ماجرا بروید.)

حال سوال اینجاست که چرا عادات بد به راحتی شکل میگیرند ؟

مغز ما بصورت پیشفرض میخواهد ما را در حالت آرامش نگه دارد به همین دلیل از انجام امور جدید جلوگیری میکند و چون ما عادات بد را بسیار پیش و پا افتاده و ساده شروع میکنیم به همین دلیل مغز ما از آنها هراسی ندارد و با آغوشی باز آنها را میپذیرد.

مثلا کسی که عادت به کشیدن سیگار دارد در ابتدا با یک نخ شروع کرده و هرگز به این فکر نمیکرده که روزی خواهد رسید که دیگر نمیتواند سیگار را کنار بگذارد.

در هنگام استعمال اولین نخ سیگار مغز با خود میگوید که یک نخ چندان مهم نیست به همین دلیل از خود هیچ مقاومتی نشان نمیدهد این درحالی است که اگر در ابتدا شخص میخواست با هدف معتاد شدن سیگار بکشد مغز هرگز به او این اجازه را نمیداد.

چه مدت زمانی طول میکشد تا یک عادت شکل بگیرد ؟

هرفعل برای اینکه تبدیل به عادت شود باید مسیر عصبی برای آن تعریف شود و شکل گیری این مسیر به عوامل متعددی از جمله تعداد دفعات تکرار و تمرین و ممارست آن عمل ارتباط دارد در نتیجه نمیتوان زمان دقیقی جهت شکل گیری مسیر عصبی در نظر گرفت.

چرا مغز در برابر شکل گیری عادات خوب مقاومت میکند؟

ما زمانی که میخواهیم یک عادت خوب را شکل بدهیم آنقدر آن را بزرگ و دست نیافتنی برنامه ریزی میکنیم که عملا مغز در برابر آن موضع میگیرد و اجازه تبدیل این عمل به عادت را نمیدهد در واقع ما نیاز به آرامش و راحتی داریم واین همان منطقه امن است که مغز ما نمیخواهد از آن خارج شود.

مثلا :

میخواهم از فردا روزی 6 ساعت زبان بخوانم !!!

میخواهم از فردا روزی 5 ساعت ورزش کنم !!!

همانطور که گفته شد انجام کارهای بد به ما یک حس آرامش میدهد (مانند سیگار کشیدن) اما در طرف مقابل انجام کارهای خوب ما را از منطقه امن مان خارج میکند و به همین دلیل باعث ایجاد ناراحتی در ما میشود (مانند تصمیم گرفتن به انجام کارهایی که نیاز به تلاش , سختکوشی و استمرار دارند)

چقدر خوب است که از همان روش شکل گیری عادتهای بد استفاده کنیم و عادت های خوب را نهادینه کنیم.

برای انجام این مهم از شکل دهی عادات کوچک شروع میکنیم.

مثلا وقتی از خواب برمیخیزیم سراغ تلفن همراهمان نرویم و …

باعادت های کوچک شروع کنیم :

یک سری امور را انتخاب کنیم که عملا مقاومت مغز در برابر آنها صفر است

مثلا هرگاه در آسانسور هستیم شکرگذاری کنیم.

هر روز یک صفحه یا حتی چند خط کتاب بخوانیم.

و….

چیمزکلیر نویسنده کتاب عادت های اتمی میگوید : درک عادات کوچک و عمل به آنها معادل هرروز یک درصد بهتر شدن است و هرروز یک درصد بهتر شدن معادل سالی 37 برابر بهتر شدن است همین رفتارها و عادت های کوچک است که تعیین میکند 5 سال بعد کجا هستیم و چقدر موفق شده ایم یا شکست خورده ایم.

عادت های کوچک را در خود نهادینه کنید

مثلا برای شاد زیستن باید عادات کوچک شاد زیستن را درخود پرورش دهیم : سحرخیزی , سپاسگذاری روزانه , عشق ورزیدن به دیگران و…

عادات کوچک وقتی برروی هم جمع میشوند تاثیر بزرگی را به وجود می آورند.

بعداز ساخت عادت های کوچک نوبت به چالش جدیدی میرسد :

چالش ساخت عادت های بزرگ ترس از روبرو شدن با محدودیت هایمان باعث میشود سعی کنیم بدون تغییر بمانیم نبود مشکلات دلیل بر موفق بودن ما نیست بلکه نوع واکنش ما به آنهاست که از ما یک برنده یا یک بازنده میسازد.

مراحل جایگزینی عادت های بد با عادت های خوب :

• قبول کنید تغییر همیشه سخت است و خود را برای رویارویی با این سختی آماده کنید.
• برای عادت بدی که دارید دنبال جایگزین لذت بخش بگردید.
• پشتکار خود را در معرض نمایش بگذارید.
• همین که شروع کنید و در انجام این امور ثابت قدم باشید بعد از مدتی مغز با شرایط جدید وفق پیدا میکند و درنتیجه کار راحت تر میشود.
• برای خود جریمه نقدی تعیین کنید(مثلا اگر فلان کار را انجام ندهید یا انجام بدهید مبلغ ده هزار تومان بعنوان جریمه در صندوق صدقات بیاندازید) وقتی چند بار مجبور شوید هم هم جریمه بپردازید و هم خجالت زده و شرمگین شوید مطمعن باشید که متعهد میشوید که به عهد خود پایبند باشید. برای استحکام بیشتر اکیدا توصیه میشود یک همراه پیدا کنید و این عهد را با او در میان بگذارید و از او بخواهید شدیدا شما را چک کند.
• برای خود پاداش تعیین کنید و آنها را در معرض دیدتان قرار دهید (مثلا علامت زدن برروی تقویم )

این یک چالش است و شما حتما حتما حتما از پس آن برخواهید آمد.

پس همین حالا

سه تا از عادات کوچک

سه تا از عادات بزرگی که میخواهید داشته باشید

و سه تا از عاداتی که میخواهید کنار بگذارید را یادداشت کنید.

اگر آینده برایتان مهم است و رسیدن به اهداف والایتان برایتان ارزشمندند پس بیایید عادات خود را تحت کنترل بگیرید و در جهتی که میخواهید آنها را پیش ببرید.

نویسنده ابراهیم ملکی