چطور لحن خوبی داشته باشیم؟ ۸ تمرین تضمینی برای بهبود لحن
چگونه لحن خوبی داشته باشیم؟
می‌خواهیم بدانیم چگونه تاثیرگذار صحبت کنیم.چگونه خسته کننده حرف نزنیم؟ چطور لحن خوبی داشته باشیم؟ چطور تن صدای خوبی داشته باشیم؟ چگونه بیان جذابی داشته باشیم ؟یعنی اینکه من اگر یک درخواستی از مخاطبم دارم چه کار باید بکنم که آن درخواست توسط مخاطب قبول شود؟ اصلا لحن چیست؟ اگر میخواهید بیان خوبی داشته باشید حتما باید بحث لحن رو به خوبی بشناسید!پیشنهاد میکنم برای شروع حتما ویدیو زیر را تا انتها تماشا کنید
در انتقال مطلب، صدای فرد از تصویرش اثر گذاری بیشتری دارد
تجربه ثابت کرده که در انتقال یک مطلب، مخصوصا مطلب آموزشی مثلا یک استاد دانشگاه، کیفیت بالای صدای آن استاد، یعنی اینکه بیان جذاب‌تری داشته باشد، رنگ صدای جذاب‌تری داشته باشد به مراتب بیشتر از صورت و چهره‌اش است. یعنی در انتقال یک مفهوم آموزشی‌ها! کیفیت صدا اهمیت بیشتری دارد و نکته‌ی خیلی جذاب و جالب این است که شما میتوانید با تمرین، بیان جذاب‌تری داشته باشید. یعنی شاید تصویر، صورت و ظاهر یک فرد نشود که از یک حدی بهتر بشود ولی بیان شما می‌تواند خیلی خیلی خیلی رشد داشته باشد.
فایل صوتی تمرین لحن
آیا معلم شما هم قرص خواب داشته؟
دوستان خوبم؛ خیلی از ماها در مدرسه و دانشگاه اساتید و معلم‌هایی را دیدیدم که وقتی شروع به حرف زدن می‌کردند کم کم، کم کم ما خواب‌مان می‌گرفت. یعنی من خودم در دانشگاه یک درسی داشتم که خیلی با ریاضیات همراه بود و اصلا نمی‌شد شما سر این کلاس حواست پرت نشود، خسته نشوی و یا حتی احساس خواب‌آلودگی به شما دست ندهد. بعد من می‌رفتم قهوه می‌خوردم که سر این کلاس خوابم نبرد، انرژی‌ام بالا می‌رفت اما آن استاد، آن کلاس داری و مخصوصا بیان آن استاد باعث شده بود که این انرژی بالای من در یک فضای خیلی خواب‌آلوده‌ای قرار بگیرد و من بی‌حوصله بشوم و مجبور شدم که آن درس را دوباره با یک استاد دیگر پاس کنم.
اما چه می‌شود که اینطور اساتید به‌وجود می‌آیند؟ اینطور بیان‌ها به‌وجود می‌آیند؟ اینطور معلم‌ها به‌وجود می‌آیند؟ چرا بعضی از معلم‌ها و اساتید قرص خواب هستند؟ داستان به لحن برمی‌گردد، به تغییر رنگ صدا برمی‌گردد. وقتی یک نفر ثابت اینطوری حرف می‌زند فیلتر می‌شود. مغز شما چیزهایی را که یکنواخت هستند فیلتر میکند. اگر من همین الان کمی آرام‌ترصحبت کنم تمرکز شما بیشتر می‌شود. خب این تغییر لحن، رنگ و بیان شما باعث می‌شود که مخاطب خوابش نگیرد، هان! این سکوت‌هایی که بین کلمات و جملات‌تان دارید باعث می‌شود که مخاطب درگیر بشود. پس با تغییر لحن، ما می‌توانیم آن خواب‌آلودگی را از مخاطب بگیریم.
نحوه‌ی ارائه‌ی هرچیز اهمیت آن را مشخص میکند
استیو جابز می‌گوید «نحوه‌ی ارائه‌ی هرچیز اهمیت آن چیز را مشخص میکند.» اگر میخواهید یک نکته‌ی مهمی را بگویید، اگر میخواهید یک دستاورد بزرگی را به دیگران نشان بدهید، اصلا یک چیزی را در حوزه‌ی کاری‌ات کشف کردی یا از یک آدمی خوشت آمده یا اصلا هرچیزی، یک پیشنهاد شغلی داری، یک مهارتی داری که می‌خواهی به یک مدیر شرکت نشان بدهی، اگر نتوانی خوب بیانش کنی اهمیتش را از دست میدهد.
تعریف لحن چیست؟
خیلی‌ها معتقد هستند که آهنگ و لحن صدا، همان فن بیان است. یعنی قلب فن بیان همان لحنی است که شما دارید. لحن چیست؟ لحن احساسی است که پشت جملات و کلمات شما پنهان شده. مثلا بشین، بشین. «بشین» اول خواهش دارد، التماس دارد، «بشین». «بشین» دوم تهدید دارد. «بشین». همین کلمه. خیلی از سوءتفاهم‌ها به‌خاطر همین لحن است. جلوتر خیلی مفصل درمورد این موضوع صحبت می‌کنیم.
معمولا هر فضا و قومیتی لحن خاصی دارند
دوستان خوبم؛ معمولا در فضاها، قومیت‌ها، کسب و کارها و آدم‌های مختلف لحن‌ها عوض می‌شود. یعنی شما میبینید یک جمله‌ی «لطفا بیا اینجا» توسط یک راننده تاکسی یک گونه‌ای ادا می‌شود، توسط یک دکتر به یک گونه‌ی دیگری ادا می‌شود. یا بعضی از قومیت‌ها نوع بیان‌شان متفاوت است. بعضی‌ها نوع بیان‌شان کمی مظلوم‌تر است. بعضی‌ها نوع بیان‌شان کمی پرقدرت‌تر است. باید بدانید که اینها تفاوت‌های خیلی ساده‌ای هستند که ما نمی‌بینیم فکر می‌کنیم طرف طلب‌کار است یا فکر می‌کنیم مثلا طرف تو سری خور است. درصورتی که اینها همه‌اش از لحن نشات می‌گیرد.
تمرین۱.اول لحنهای مختلف را بشنوید
تمرین که برای شما درنظر گرفتم این است که به لحنهای مختلف آدم‌ها گوش کنید. به همکارتان، مشتری‌تان، همسرتان، بچه‌هایتان، پدر و مادرتان. وقتی یک درخواستی دارند، وقتی می‌خواهند با شما حرف بزنند چطور لحن‌شان عوض می‌شود. با چه بیانی درخواستی را از شما دارند که شما قبول می‌کنید یا درخواستی را از شما دارند که دوست ندارید انجام بدهید. خوب به لحن های مختلف گوش کنید.
تمرین ۲.با گوشی موبایل صدایتان را ضبط کنید
اگر واقعا دوست دارید فن‌بیانتان را قوی کنید.چاره‌‌ای جز ضبط صدایتان ندارید و یکی از ابزارهای موجود هم گوشی موبایلتان هست.نیاز نیست فایل‌هایی که ضبط می‌کنید را برای کسی بفرستید.فقط خودتان گوش کنید و تحلیل کنید و اگر دوست نداشتید پاکش کنید.
تمرین ۳.تقلید و تکرار دیالوگ‌های معروف که تو شبکه‌های اجتماعی هست
یکی از بهترین روش‌ها برای اینکه لحن خوبی داشته باشید.تقلید لحن دیگران است.چند سالی است که در شبکه‌های اجتماعی تیکه‌های مختلفی از فیلم‌های مختلف منتشر می‌شود.یکی از ساده‌ترین تمریناتی که خیلی هم روی لحن شما تاثیر می‌گذارد این است که بتوانید اون لحن را تقلید کنید.برنامه ضبط گوشی موبایلتان را بیاورید و سعی کنید لحن یکی از دیالگوهایی که در شبکه‌های اجتماعی میبینید را تکرار و تقلید کنید.حتما ویدیو زیر ببینید.
تمرین ۴.قصه بگویید
یک کتاب قصه پیدا کنید و شروع کنید به قصه‌خوانی کردن.فرض کنید این قصه را برای یک کودک میخوانید.سعی کنید صدایتان را ضبط کنید و حتما همراه با تصویر سازی متن را بخوانید.یعنی چیزی که میخوانید را سعی کنید در ذهنتان مجسم کنید.
تمرین ۵.شاهنامه خوانی
ذات بعضی از اشعار دارای لحن خاصی هست.مثلا عموم لحنهای شعر‌های شاهنامه‌ی فردوسی حماسی است.خیلی سخت است بتوانید این شعر را بدون لحن حماسی بخوانید: اگر سر به سر تن به کشتن دهیم … ازآن به که کشور به دشمن دهیم.
تمرین ۶.شناخت انواع لحن‌ها در فن بیان
لحن های مختلف و متفاوتی هنگام صحبت کردن و سخنرانی وجود دارد. از جمله مهم‌ترین آنها عبارتند از:
انواع لحن در صحبت کردن:
- خشن در فن بیان
- تمسخر کننده و طعنه آمیز در فن بیان
- صحبت یکنواخت (پوکر فیس) یا بت در فن بیان
- سوالی طلبکارانه در فن بیان
- تعجبی در فن بیان
- محترمانه در فن بیان
خشن
در این لحن فن بیان، لحن به صورت خشن است و معمولا افراد بعد از شنیدن این لحن صدا حالت تدافعی به خود می‌گیرند. سرعت صحبت کردن این افراد بالا و تند است! (مثل کسانی که در حال دعوا کردن هستند)
تمسخر کننده و طعنه آمیز
این لحن حالت دو پهلو دارد، با اینکه جملاتی مثبت هستند، اما لحن طعنه آمیز باعث می‌شود اثر آن جمله مثبت به کلی از بین برود و حالت تمسخر پیدا کند! مثل: «می‌بینم که خیلی زبونت باز شده!» و یا «می‌بینم که بلبل زبون شدی!» «می‌بینم که ماشین مدل بالا سوار شدی! خبریه؟»
صحبت یکنواخت
یکی از عواملی که اطرافیان به صحبت های ما گوش نمی‌دهند، همین لحن صحبت یکنواخت است. سخنران‌ها باید حواسشان باشد لحن حرف‌هایشان به یکنواختی و خسته کننده بودن نرسد.
سوالی طلبکارانه
موقعی که لحن سوالی داریم باید حواسمان باشد سوال را طوری بیان نکنیم که حس طلبکارانه یا عصبانیت داشته باشد! معمولاً در این لحن، جملات با چرا شروع می‌شوند. مثل: «چرا کاری که گفتم رو انجام ندادی؟» و یا «چرا همیشه سعی می‌کنی لج منو دربیاری؟»
تعجبی یا هیجان انگیز
در این لحن هم چیزی که از صحبت و لحنِ ما برداشت می‌شود، حیرت و تعجب است!
برای دادن خبرهای جالب یا گفتن چیزهای غیرمنتظره هم به کار می‌رود. مثل: «می‌دونی دیروز چه اتفاقی توی محوطه دانشگاه افتاده؟» یا «خبر داری محمدرضا از هنگامه خواستگاری کرده؟!»
محترمانه
لحن محترمانه، از کلامی محترمانه ناشی می‌شود. درست مقابل لحن خشن، لحن محترمانه قرار دارد. در واقع خیلی اوقات، آدم‌ها چون لحن محترمانه را به کار نمی‌برند، لحن صحبت‌هایشان خشن انگاشته می‌شود..
ناراحت
معمولاً اخبار منفی یا خبرهایی که ممکن است آزاردهنده باشند، با این لحن داده می‌شوند. (مثل وقتی صدمه دیدن یا مرگ کسی را میخواهید به او خبر بدهید)
حالا جمله من با دوستان میرم مسافرت رو با لحنهای بالا تمرین کنید!
تمرین ۷. خاطره بگویید
معمولا تعریف خاطره شخصی به بیان وصدای شما روح و حس میدهد.اگر در یک جمع درباره خاطرات خنده‌دار دوران مدرسه خودتان صحبت کنید.بعید است تن صدایتان تغییر نکند.پیشنهاد میکنم اگر این کار برایتان سخت است حتما این تمرین را با ضبط صدایتان انجام بدهید.(مقاله چطور جذاب صحبت کنیم را بخوانید)
تمرین ۸. ضبط پادکست
به لطف تکنولوژی خیلی از افراد الان به راحتی تولید محتوا می‌کنند.یکی از روش‌های تولید محتوای صوتی ضبط پادکست است.پادکست یک فایل صوتی است که در آن مطالب مختلفی گفته می‌شود.مثلا یکی از پادکست‌‌های معروف، چنل بی هست، که در هر قسمت آن علی بندری در مورد یک کتاب صحبت میکند.
حتما به من خبر بدهید
لطفا قول بدهید که یکی از تمرینات بالا را امروز انجام بدهید و نتجه تمرینتون رو برام بنویسید.همچنین اگر سوالی در مورد این بخش هم دارید میتوانید پایین همین بخش بپرسید.
منابع:
سایت acrolinx