انتقاد محترمانه | چگونه انتقاد کنیم تا دیگران ناراحت نشوند؟
آیا می‌خواهید بیاموزید چگونه انتقاداتتان به نحوی باشد که هم دیگران از آن استفاده کنند و هم ناراحت نشوند؟ آیا به دنبال راهی می‌گردید تا بتوانید به شکل محترمانه انتقاد کنید؟ در این مقاله بهترین تکنیک ها برای انتقاد کردن را یاد خواهید گرفت.
هدف از انتقاد کردن
هدف ما از انتقاد کردن ناراحت کردن دیگران نیست. هدف اصلی از انتقاد، توسعه و بهبود روابط و رشد فردی همه افراد است. وقتی ما انتقاد می‌کنیم، باید خودمان هم پذیرای انتقاد دیگران باشیم.در کل، هدف از انتقاد کردن ایجاد یک محیط مثبت برای یادگیری، بهبود، و رشد مشترک است که در آن همه افراد به عنوان یک تیم در جهت بهبود کارایی و کیفیت زندگی خود تلاش می‌کنند.
چگونه انتقاد کنیم؟
انتقاد کردن یک هنر است که اگر به درستی انجام شود، می‌تواند به بهبود روابط و رشد فردی کمک کند. در ادامه راهنمایی‌هایی برای انتقاد محترمانه آمده است:
۱. آیا انتقاد ما واقعا تاثیرگذار است؟
قبل از انتقاد کردن، باید به این نکته توجه کنیم که آیا واقعاً انتقاد ما تاثیرگذار خواهد بود؟ از خودتان بپرسید که اگر این انتقاد را ارائه دهید، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا این انتقاد موجب بهبود وضعیت می‌شود؟ با پرسیدن این سوالات، از انتقادات بی دلیل جلوگیری می‌کنید و از تاثیرگذاری آنها اطمینان حاصل می‌کنید.
۲. انتقاد نه انتقام!
گاهی اوقات ممکن است به دلیل ناراحت شدن از دیگران و احساسات منفی، حرفی بزنیم که باعث دلخوری دیگران شود و به اشتباه بگوییم ما انتقاد کردیم. اما در واقع، صرفاً یک واکنش احساسی داشتیم و انتقاد ما فقط باعث ناراحتی طرف مقابل شده‌است و هدف اصلی اصلاح و رشد او نیست، در این صورت باید توجه کنیم که انتقاد باید هدفمند و برای بهبود باشد، نه ناراحت کردن طرف مقابل.
۳. به مسئله متمرکز شوید، نه به شخصیت
در هنگام انتقاد، سعی کنید شخصیت طرف مقابل را زیر سوال نبرید. به عنوان مثال، فرض کنید کودکی دروغ گفته، به جای اینکه به او بگویید “تو آدم دروغگویی هستی”، بهتر است بگویید “دروغ گفتن کار اشتباهی است”. با این کار، شخصیت طرف مقابل زیر سوال نمی‌رود و انتقاد به منظور بهبود و پیشرفت خواهد بود. در نتیجه، بهتر است در زمان انتقاد از کلماتی مثل “تو” و “شما” استفاده نکنید این کلمات ممکن است باعث شود شخصیت طرف مقابل آسیب ببیند.
۴. پیشنهاد دهید
برای انتقاد محترمانه، می‌توانید به جای مستقیم انتقاد کردن، به فرد پیشنهاد دهید. به عنوان مثال، به جای اینکه بگویید “تو آدم عصبانی هستی”، می‌توانید بگویید “خیلی بهتر میشه دفعه بعد آروم‌تر با هم دیگر صحبت کنیم؛ عصبانیت فقط اوضاع را بدتر می‌کند.” با اینکار طرف مقابل راحت تر پیشنهاد شما رو قبول میکنه.
۵. یادگیری تکنیک‌های متقاعدسازی
زمانی که ما می‌خواهیم از شخصی انتقاد کنیم، باید بتوانیم طرف مقابل را متقاعد کنیم. برای همین، باید تکنیک‌های مختلف متقاعدسازی را بلد باشیم. در مقاله “چطور به راحتی دیگران را متقاعد کنیم؟” به طور جامع تکنیک های متقاعدسازی را بیان کردیم. یکی از این تکنیک‌ها استفاده از داستان و مثال است. به عبارت دیگر، اگر می‌خواهیم انتقادی داشته باشیم، می‌توانیم آن را در قالب یک داستان مطرح کنیم. با این کار، فشار انتقاد ما کمتر می‌شود و می‌توانیم راحت تر طرف مقابل را متقاعد کنیم.
۶. اول ویژگی‌های مثبت را بیان کنید
هدف ما از انتقاد کردن، دلخوری کردن دیگران نیست. بنابراین، بهتر است قبل از انتقاد کردن ویژگی‌های مثبت طرف مقابل را بیان کنیم. مثلاً می‌توانیم بگوییم “تو خیلی آدم با معرفتی هستی”، “خیلی عالیه که همیشه پشت کار داری” یا “بهتر افتخار می‌کنم که انقدر سخت تلاش می‌کنی” و سپس می‌توانیم انتقاد خودمان را بگوییم.
۷. حق به جانب صحبت کردن
باید بدانیم که شاید انتقاد ما هم اشتباه باشد و ممکن است ما هم اشتباه کنیم. بهتر است در زمان انتقاد کردن، حق به جانب نباشیم و حق را به طرف مقابل هم بدهیم.
۸. انتخاب زمان مناسب
در نظر بگیرید که فردی ممکن است درگیر مشغله کاری باشد و ذهنش خیلی مشغول باشد. آیا الان زمان مناسبی برای انتقاد کردن است؟ احتمالاً خیر. ما باید بدانیم که هر حرفی را چه زمانی بزنیم تا از سو تفاهم‌ها جلوگیری کنیم.
۹. در جمع انتقاد نکنیم!
بهتر است اگر انتقادی داریم، آن را به خود شخص بگوییم. اگر انتقادی را در جمع مطرح کنیم، ممکن است طرف مقابل ناراحت شود و این ممکن است به تشدید مسئله منجر شود.
۱۰. گاهی به جای تغییر دیگران بهتر است خودمان را تغییر دهیم
باید بدانیم که گاهی اوقات، هر چقدر هم انتقاد ما درست باشد، دیگران ممکن است تغییر نکنند یا برایشان سخت باشد که تغییر کنند. در این شرایط، بهتر است خودمان را تغییر دهیم. می‌توانیم با تقویت شخصیت خودمان قوی‌تر داشته باشیم.
۱۱. سوتفاهم
قبل از انتقاد کردن، بررسی کنید که آیا واقعاً حرف شما درست است؟ گاهی ممکن است افراد دچار سوتفاهم شوند و منظور یک نفر دیگر را بد برداشت کنند. این عامل می‌تواند باعث شود که بخواهند انتقاد کنند. بهتر است ابتدا اطمینان حاصل کنیم که انتقاد ما مبتنی بر حقایق باشد.
۱۲. دل نشکنیم
هدف ما از انتقاد کردن، رشد دو طرف است. نه ناراحت کردن دیگران. سعی کنید انتقاداتتان باعث نشود دیگران دلخور و ناراحت شوند. به جای اینکه تنها ایرادات را ببینیم، سعی کنیم به سمت بهبود و پیشرفت هر دو طرف برویم.
۱۳. استفاده از اصطلاحات ملایم
در هنگام انتقاد کردن، از اصطلاحات ملایم و محترمانه استفاده کنید. به جای استفاده از کلمات تند و تیز، از افعال و واژگانی استفاده کنید که احترام به طرف مقابل را نشان دهند. این کار موجب می‌شود که انتقاد شما به نرمی و با توجه به احترام به گوش فرد برسد.
۱۴. گزینه برای بهبود شرایط مطرح کنید
پس از انتقاد، گزینه‌برای بهبود مسئله را مطرح کنید. به طرف مقابل کمک کنید تا بهترین راه‌حل را برای اصلاح و بهبود وضعیت پیدا کنید. این رویکرد باعث می‌شود که انتقاد به یک فرصت برای رشد و پیشرفت تبدیل شود.
۱۵. ارتباط با دیگران را حفظ کنید
پس از انتقاد، ارتباط خود با طرف مقابل را حفظ کنید. ممکن است او در ابتدا ناراحت شود، اما با احترام و محبت، می‌توانید ارتباط خوبتان را حفظ کنید و به بهبود موضوع کمک کنید.
۱۶. به مقابل فرصتی بدهید تا صحبت کند
بعد از ارائه انتقاد، به طرف مقابل فرصت دهید تا دیدگاه و نظرات خود را به اشتراک بگذارد. گاهی اوقات نقدات او می‌تواند به شناخت بهتر مسئله و پیدا کردن راه‌حل‌های متفاوت منجر شود.
۱۷. غیرمستقیم انتقاد کنید
همیشه نیاز نیست مستقیم انتقاد کنید. گاهی می‌توانید منظورتان را غیرمستقیم به طرف مقابل برسانید. اگر علاقه دارید بیشتر در مورد این موضوع بدانید مقاله “چگونه غیرمستقیم حرف بزنیم؟” را مطالعه کنید.
۱۸. مطرح کردن مسائل گذشته
بهتر است هنگام ارائه انتقاد، به گذشته و اشتباهات گذشته اشاره نکنید. به جای اینکه به گذشته بپردازید، روی راه‌حل و بهبود تمرکز کنید.
۱۹. آیا طرف مقابل انتقاد پذیر است یا فقط خودمان را خسته می کنیم؟
قبل از انتقاد کردن از دیگران، مهم است که این سوال را از خود بپرسیم: آیا طرف مقابل فردی انتقاد پذیر است؟ آیا حرف ما تاثیرگذاری بر وی خواهد داشت؟ اگر متوجه شویم که فرد مقابل از انتقاد پذیر نیست یا حتی به آنها عکس العمل منفی نشان می‌دهد، بهتر است از انتقاد کردن خودداری کنیم. گاهی شخصیت و ذهنیت فرد به گونه‌ای است که تمایلی به تغییر کردن ندارد. پس بهتر است در این شرایط خودمان را خسته نکنیم.
چگونه انتقاد پذیر باشیم؟
برای اینکه بتوانیم به درستی انتقاد پذیر باشیم، اولین قدم این است که از گارد نداشته باشیم و پذیرای نظرات دیگران باشیم به دور از موضع گرفتن. به جای حساسیت و عصبانیت، سعی کنیم انتقاد را به عنوان یک فرصت برای رشد و بهبود ببینیم. اهمیت دادن به نظرات دیگران و استفاده از تجربیات آنها، می‌تواند باعث بهبود مهارات و رشد شخصی ما شود. در نهایت، انعطاف پذیری و شنونده بودن، نشانه‌ی یک فرد انتقاد پذیر است.
سوالات متداول
در ادامه متداول ترین سوالات در مورد انتقاد کردن را مطرح می‌کنیم:
۱. چگونه از دیگران انتقاد کنیم که ناراحت نشوند؟
بهترین راه برای اینکه از دیگران انتقاد کنیم و در عین حال آنها را ناراحت نکنیم، این است که ابتدا، ویژگی های مثبت آنها و نقاط قوت فرد را بیان کرده و سپس به انتقاد بپردازیم. همچنین، از اصطلاحات ملایم و لحن درست استفاده کنیم تا احساسات طرف مقابل را آسیب نزنیم. همچنین، به طرف مخاطب فرصت بدهیم تا دیدگاه و نظرات خود را بیان کند و به این نکته توجه کنیم که هدف انتقاد، بهبود و پیشرفت است.
۲. فواید انتقاد پذیری
انتقاد پذیری مهارتی است که می‌تواند به شخص کمک کند در هر زمینه‌ای پیشرفت کند. با انتقاد پذیر بودن، فرد به راحتی می‌تواند از نقاط ضعف خود آگاه شود و در مسیر بهبود آنها قرار گیرد.
۳. چطور محترمانه انتقاد کنیم؟
برای انتقاد محترمانه، ابتدا بهتر است که شخصیت فرد را به طور مستقیم مورد انتقاد قرار ندهیم و به جای آن به موضوع مورد نظر بپردازیم. از اصطلاحات محترمانه و زبانی منطقی استفاده کنیم تا طرف مقابل دلخور نشود. همچنین، به فرد فرصت دهیم تا دیدگاه خود را بیان کند و به این توجه کنیم که هدف انتقاد، بهبود و پیشرفت است.
سخن آخر
در این مقاله به چگونگی انتقاد کردن با احترام و محترمانه پرداختیم.درآخر اگر علاقه دارید ارتباطات بهتری داشته باشید و بتوانید فن بیانتان را بهبود ببخشید، می توانید مقاله “آموزش فن بیان” را مطالعه کنید. در این مقاله بهترین تکنیک‌ها، برای داشتن بیان عالی معرفی شده است. ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بوده‌اید.