چطور صدای خوبی داشته باشیم + تمرین

چطور صدای خوبی داشته باشم؟

برای اینکه بتوانید ارتباط خوبی با دیگران برقرار کنید، هم به دانش ارتباطی و هم به داشتن صدایی خوب نیاز دارید. صدای خوب مثل ظرف غذاست؛ فرض کنید یک پرس چلوکباب خوشمزه و باکیفیت را داخل دستمال‌کاغذی برای شما سرو کنند. همان‌قدر که کیفیت غذا مهم است، نحوة ارائة آن‌ هم مهم است. مطمئنم شما هم در دانشگاه استادانی داشته‌اید که از نظر سواد و مدرک، افرادی فوق‌حرفه‌ای بودند، ولی زمانی که می‌خواستند صحبت کنند، شما احساس خستگی می‌کردید و کم‌کم به خوابی شیرین فرومی‌رفتید!

دقت کنید وقتی از داشتن صدایی خوب صحبت می‌کنم، خیلی از افراد می‌گویند: «اوه‌اوه! قرار است دوبلور شویم!» یا «قرار است خوانندگی یاد بگیریم!» خیر. منظور من هیچ‌کدام از این‌ها نیست. صدای خوب خیلی‌خیلی راحت‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنید. خیلی از افراد با کارهایی که می‌کنند صدای خودشان را به هم می‌زنند.

صدای خوب و صاف خیلی عجیست نیست!

فرض کنید رودخانه‌ای جاری است و از کوه‌های مختلف عبور می‌کند و به حیوانات و درختان کمک می‌کند. زمان قدیم این رود زیبا از کنار یک ‌خانة قدیمی هم عبور می‌کرد، اما ساکنان آن خانه تصمیم گرفتند که با قراردادن سنگ‌های بزرگ، مانع عبور رودخانه شوند.

داستان صدای خیلی از افراد همین است؛ صدایشان بد نیست، اما دهانشان را به ‌اندازة کافی باز نمی‌کنند! مشکل از صدایشان نیست، مشکل این است که واژه‌ها را درست ادا نمی‌کنند. صدایشان بد نیست، اما لحنشان را تغییر نمی‌دهند. همة این‌ها سنگ‌هایی هستند که خودشان در مقابل رودخانه گذاشته‌اند، وگرنه رودخانه کاری با آن‌ها ندارد.

آیا صدای زیبا ذاتی است یا اکتسابی؟

در مورد این موضوع به صورت کامل در این مقاله صحبت کردیم(فن بیان ذاتی است یا اکتسابی؟)  خیلی از افراد فکر می‌کنند صدای خوب ذاتی است، اما این فکر کمی خطرناک است. اجازه بدهید مطلب را برایتان باز کنم. آیا داشتن تناسب‌اندام ذاتی است؟ آیا افرادی که چاق هستند، نمی‌توانند لاغر شوند یا افراد لاغر نمی‌توانند چاق شوند؟ آیا یادگرفتن رانندگی ذاتی است؟ قبول دارم که بعضی‌ها زودتر یاد می‌گیرند و بعضی‌ها به تلاش بیشتری نیاز دارند، اما آیا انجام تمرین‌های بدن‌سازی ذاتی است؟ دقیقاً برای فن بیان هم همین موضوع صدق می‌کند؛ شاید یک نفر باشد که ذاتاً صدای خوبی داشته باشد، اما دلیل نمی‌شود با تمرین و تکرار نتوانیم صدای خوبی داشته باشیم. توجه داشته باشید به‌صورت خیلی کلی برای داشتن صدای خوب، باید ماهیچة دو بخش را تقویت کنید: ماهیچة تارهای صوتی و ماهیچة فک و دهان. همین.

وقتی می‌گویم ماهیچه، یعنی تکلیف مشخص است؛ به تمرین نیاز دارید. پس این فکر سمی که صدای خوب ذاتی است و من نمی‌توانم آن را داشته باشم، کنار بگذارید. اشتباه گفتم، کنار نگذارید؛ کلاً دور بریزید! شما می‌توانید صدای جذاب‌تری داشته باشید.

وقتی صدای جذاب‌تری داشته باشید، اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهید داشت

چطور موقع صحبت کردن اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم؟ دوستانم پشت تلفن جا می‌خورند که آیا درست شماره را گرفته‌اند؟! این‌ یکی از قشنگ‌ترین پیام‌هایی است که از هنرجوهای دوره‌های فن بیانم می‌گیرم. یعنی آن‌قدر صدایشان تغییر کرده است که دوستانشان هم شک می‌کنند. این چیز عجیبی نیست؛ دقیقاً مثل کسی که یک مدت روی هیکلش کار می‌کند و دوستانش به او می‌گویند: «اوه! چقدر تغییر کردی!» نکته‌ای که باید بدانید، این است که صدای جذاب خیلی‌خیلی روی اعتمادبه‌نفس شما تأثیر خواهد داشت.

فرض کنید در جمعی قرار دارید و قرار است صحبت کنید. تا چند کلمة اول را بیان می‌کنید، ناگهان تمام سرها به سمت شما برمی‌گردد و همه با نگاهی کنجکاو به دنبال صاحب ‌صدا می‌گردند. در این لحظه شما با لبخندی شیرین برای آن‌ها دست تکان می‌دهید.

امکان ندارد صدای خوبی داشته باشید و راحت‌تر از بقیه، دیگران را متقاعد نکنید (چطور دیگران را متقاعد کنیم؟) قطعاً افرادی را دیده‌اید که خیلی حرف عمیق و مهم و شاید درستی هم نمی‌زنند، ولی صدای جذابشان تأثیرپذیری کلامشان را بیشتر می‌کند.

خودکار جادویی که صدایتان را تغییر می‌دهد

خیلی از افراد صدای خوبی دارند؛ خوب هم حرف می‌زنند، اما متأسفانه دهانشان به ‌اندازة کافی باز نمی‌شود. وقتی تمرین نداشته باشید و دهانتان هم به ‌اندازة کافی باز نشود، به‌مرور زمان صدایتان جذابیتش را از دست می‌دهد. یکی از تمرین‌هایی که خیلی کمکتان می‌کند، تمرین خودکار است. برای تمرین خودکار باید یک خودکار یا مداد را بین دندان‌های جلویتان قرار بدهید و شروع به حرف‌زدن کنید. بهتر است در زمان تمرین تنها باشید، زیرا کسانی که تمرین فک و دهان را نشناسند، فکر می‌کنند دارید بازی می‌کنید.

اگر یک دقیقه به همراه خودکار از روی متن بخوانید، فک و دهان شما درد می‌گیرد و این کاملاً طبیعی است، اما دقیقاً بعد از این تمرین متوجه خواهید شد که چقدر صدایتان کیفیت بهتر و جذاب‌تری پیدا کرده است.

معجزه‌ای به نام ضبط صدا با موبایل

بدون ضبط صدا اصلاً توقع تغییر صدایتان را نداشته باشید. در تمام کلاس‌ها و دوره‌های فن بیانی که برگزار کردم، تأکید خیلی زیادی داشتم که حتماً صدایتان را ضبط کنید، وگرنه نتیجه نخواهید گرفت.

ممکن است اوایل کار از صدای خودتان خوشتان نیاید. اصلاً نگران نباشید؛ معمولاً صدایی که افراد از خودشان می‌شنوند، با صدایی که دیگران از آن‌ها می‌شنوند، متفاوت است. دلیلش این است که شما صدای خودتان را از داخل سرتان می‌شنوید. قرار نیست صدایی که ضبط می‌کنید هر روز از رادیو پخش شود. صدایتان را فقط و فقط برای خودتان ضبط کنید، اما هر روز تلاش کنید که بهترش کنید. تمرین خودکار را که به‌تان یاد دادم انجام دهید، یک کتاب داستان کوچک بخرید و هر روز یک داستان کوتاه برای خودتان بخوانید و خوب گوش کنید.

تنفس شکمی باعث می‌شود که نفس کم نیاورید

خیلی از افراد موقع صحبت یا سخنرانی نفس کم می‌آورند یا شروع به نفس‌نفس‌زدن می‌کنند. بخش عمده این موضوع به میزان تمرین‌های تنفسی که انجام می‌دهند برمی‌گردد. اما برای تنفس صحیح باید با تنفس دیافراگمی یا شکمی آشنا شوید.

تنفس دیافراگمی تنفسی است که در آن، هوا به داخل شکم می‌رود، نه داخل سینه. برای اینکه تنفس دیافراگمی را قوی کنید، به‌صورت کاملاً افقی به پشت بخوابید و یک یا چند کتاب را تا حدی که اذیتتان نکند، روی قفسة سینه‌تان قرار بدهید. سعی کنید جوری نفس بکشید که شکمتان بالا و پایین شود، نه سینه‌تان.

تقریباً روزی یک دقیقه این تمرین را داشته باشید. آرام‌آرام تنفس اصولی در بدنتان شکل می‌گیرد. حواستان باشد هیچ‌چیزی به‌اندازة تمرین و پشتکار شما را برای رسیدن به نتیجه آماده نمی‌کند.

تمرینی برای داشتن صدای خوب

یک متن چندخطی پیدا کنید و تمرین خودکار را روزانه سه بار به مدت سه دقیقه انجام بدهید. سعی کنید واژه‌ها را غلوشده بیان کنید. بهتر است زمانی که این کار را انجام می‌دهید، صدای خودتان را ضبط کنید. ضعف‌های اولیه‌ای را که به نظرتان می‌آید، پایین همین بخش بنویسید.باور کنید این موضوع خیلی ساده‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنید.

منبع: کتاب ۳۵ ترفند فن بیان و سخنرانی برای دانشجویان – نویسنده:‌ بهامین دادرس

این مقاله انگلیسی هم کمکتان میکند: https://www.wikihow.com/Have-a-Nice-Voice