درمان لکنت زبان | چرا بعضی اوقات لکنت می‌گیرم؟ + تمرینات فن بیان
لکنت یکی از مشکلات گفتاری است که برخی از افراد با آن مواجه هستند. این موضوع می‌تواند در ارتباطات روزمره و حرفه‌ای آنها تحت‌الشعاع قرار گیرد و باعث ایجاد مشکلات اجتماعی شود. در این مقاله قصد داریم راهکار هایی برای درمان لکنت زبان را معرفی کنیم؛ پس با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
اهمیت درمان لکنت زبان
درمان لکنت، اهمیت بسیاری در زندگی افراد دارد و می‌تواند تأثیرات مثبت بسیاری در ارتباطات آنها داشته باشد. در زیر به برخی از اهمیت‌های درمان لکنت را اشاره می‌کنم:
۱. تسهیل در ارتباطات: درمان لکنت می‌تواند به فرد کمک کند تا راحت‌تر با دیگران ارتباط برقرار کند. این امر می‌تواند در ارتباطات شخصی و حرفه‌ای مؤثر باشد و فرد را قادر به بیان افکار و احساسات خود کند.
۲. رشد شخصی: درمان لکنت می‌تواند به فرد کمک کند تا در مسیر رشد شخصی خود پیشرفت کند. این امر می‌تواند بهبود قابل توجهی در مهارت‌های ارتباطی، خودآگاهی، مدیریت احساسات و توانایی‌های اجتماعی فرد به همراه داشته باشد.
۳. تسهیل در زندگی روزمره: بهبود لکنت می‌تواند در کارهای روزمره افراد تأثیرگذار باشد. از مکالمات روزانه با دوستان و خانواده گرفته تا مواجهه با موقعیت‌های تحصیلی، حرفه‌ای و اجتماعی، فرد با اعتماد به نفس بیشتر و توانایی بیان بهتر می‌تواند با موفقیت بهبود یابد.
۴. روابط اجتماعی: لکنت ممکن است تأثیرات منفی بر روی روابط اجتماعی فرد بگذارد و باعث ایجاد نارضایتی و انزوا شود. با درمان لکنت، فرد می‌تواند اجتماعی‌تر شده و به راحتی در فعالیت‌های گروهی و اجتماعی شرکت کند.
انواع لکنت
۱. لکنت به خاطر عواملی مثل سابقه ژنتیکی یا آسیب های مغزی و… : این نوع لکنت به دلایل ریشه‌ای ناشی می‌شود. به عنوان مثال، احتمالاً دلیل لکنت فرد، سابقه ژنتیکی او باشد و یا به اصطلاح لکنت او مادرزادی باشد.
در این صورت، بهتر است فرد به دکتر گفتار درمانگر مراجعه کند. از طریق مشاوره و درمان حرفه‌ای، می‌توان به رفع مشکل لکنت کمک کرد و مهارت‌های صحبت کردن را بهبود بخشید.
۲. لکنت به خاطر مسائل روانی: به وضعیتی اشاره دارد که فرد، در برخی مواقع خاص لکنت می‌گیرد، در حالی که در زمان تنهای باخود به راحتی صحبت می‌کند و در جمع های دوستانه به طور طبیعی صحبت می‌کند.
اما در فضاهای خاصی مانند ارائه‌های دانشگاهی یا در صحبت کردن با افراد جدید، لکنت در او بروز می‌کند. این نوع لکنت در اصل به دلیل عوامل روانی ناشی می‌شود، مانند کمبود اعتماد به نفس، ترس از بودن در جمع، اضطراب اجتماعی و سایر مسائل مشابه. در ادامه مقاله قرار است که راهکار حل این نوع لکنت را بیان کنیم.
دلایل لکنت بخاطر مسائل روانی
همان طور که گفتیم برخی از افراد در حالت های امن مثل محیط های دوستانه راحت صحبت می کنند اما زمانی که با محیط،اشخاص یا موضوع جدید مواجه می شوند لکنت می گیرند در ادامه دلایل لکنت را بیان می‌کنیم:
۱. صبحت کردن در مورد موضوع جدید
یکی از دلایل لکنت، صحبت کردن در مورد موضوعی است که اطلاعاتی در مورد آن نداریم. همین امر باعث می شود لکنت بگیریم. به عنوان مثلا فرض کنید فردی که تخصصی در مورد “برنامه نویسی” ندارد، بخواهید نظر خودش را در مورد آن بیان کند. احتمالا این فرد به دلیل کمبود اطلاعات به لکنت می‌افتد.
۲. صحبت کردن با افراد جدید
هنگامی که ما باید با افرادی صحبت کنیم که قبلاً با آنها آشنایی نداریم، ممکن است احساس ناامنی و ترس از قضاوت شدن توسط آنها را تجربه کنیم. این ترس و احساس ناامنی می‌تواند به لکنت در گفتارمان منجر شود.
۳. تسلط نداشتن به موضوع
وقتی که ما در مورد یک موضوع صحبت می‌کنیم و تخصص و اعتماد به نفس کافی در آن نداریم این کمبود تخصص و اعتماد به نفس می‌تواند به لکنت در گفتارمان منجر شود. به عنوان مثال اگر ارائه دانشگاهی داشته باشیم و به ارائه خودمان تسلط نداشته باشیم احتمال دارد به لکنت بیفتیم یا اگر قرار است با فردی صحبت کنیم ولی ندانیم که چه می خواهیم بگوییم، باعث می شود که لکنت بگیریم.
۴.عدم آمادگی قبلی
وقتی که بدون آمادگی قبلی و بدون برنامه‌ریزی مناسب، به صحبت کردن می‌پردازید، ممکن است در ارتباط با موضوعات مختلف دچار لکنت شوید. در این حالت، احتمالاً حس ناامنی و عدم اطمینان از صحت صحبت‌های خود را تجربه می‌کنید.
۵.تجربه های منفی
تجربه های ناخوشایند در گذشته مانند نادیده گرفته شدن یا تحقیر شدن، می‌تواند به اعتماد به نفس فرد لطمه بزند و لکنت را تشدید کند. در نتیجه، فرد ممکن است ترس از تکرار تجربه‌های دردناک در صحبت کردن داشته باشد و این امر موجب محدودیت و مشکل در بیان افکار و احساساتش شود.
۶.تنش و استرس
تنش‌ها و استرس‌های روزمره زندگی ممکن است بر قدرت صحبت کردن تأثیرگذار باشند. زمانی که فرد در موقعیت استرس زا قرار دار این وضعیت می‌تواند منجر به لکنت شود.
تکنیک های درمان لکنت زبان
۱. تسلط کامل بر حوزه‌ای که قرار است صحبت کنید
برای درمان لکنت، سعی کنید در مورد موضوعی که قرار است درباره آن صحبت کنید تسلط کافی داشته باشید. با داشتن اطلاعات کامل درباره موضوع، اعتماد به نفس شما در حین صحبت کردن افزایش خواهد یافت. به عنوان مثال اگر قرار است در جلسه‌ای صحبت کنید و می ترسید که لکنت بگیرید، بهتر است به طور کامل بر محتوای خود مسلط باشید. اگر قرار است با شخصی آشنا شوید، می توانید از قبل حرف هایی که قرار است بزنید با خودتان مرور کنید تا در زمان صحبت لکنت نگیرید.
۲. آشنایی قبلی با افراد جدید
در ارتباط با آدم‌های جدید که قرار است با آنها صحبت کنید، بهتر است یک مقداری آشنایی قبلی با آنها داشته باشید. به عنوان مثال اگر قرار است با مدیر یک شرکتی مذاکره کنید و می ترسید لکنت بگیرید. می توانید قبل از مذاکره از دیگران در مورد شخصیت آن مدیر و اخلاقیاتش بپرسید. این آشنایی می‌تواند به شما اعتماد به نفس بیشتری در حین صحبت کردن با افراد جدید بدهد. ممکن است اطلاعات اولیه‌ای در مورد سلایق، علایق و نیازهای فرد مقابل جمع آوری کنید و از آنها در صحبت کردن استفاده کنید. این اقدام به شما کمک خواهد کرد تا روابط بهتری با افراد برقرار کنید
۳. آشنایی با فضای صحبت کردن
قبل از صحبت کردن در یک فضای جدید، بهتر است با آن آشنا شده باشید. بازدید از فضایی که قرار است در انجام صبحت کنید مثل: کافه‌ای که قرار دارید یا کلاسی که در آن قرار است ارائه دهید قبل از روز مورد نظر می‌تواند به شما اطمینان و اعتماد به نفس بیشتری در صحبت کردن بدهد.
۴. درمان لکنت با مکث کردن قبل از صحبت
قبل از شروع بیان کلام، بهتر است یک مکث کوتاه داشته باشید. این مکث به شما اجازه می‌دهد تا آرامش بیشتری در زمان بیان کلام خود تجربه کنید. با اعتماد به نفس و به آرامی جمله‌ها را شروع کنید. شاید در ابتدا این مکث برایتان عجیب به نظر بیاید، اما بهتر است تمرین کنید و به تدریج از آن استفاده کنید. با این روش، می‌توانید تسلط بیشتری بر بیان کلام خود پیدا خواهید کرد و لکنت را کاهش خواهید داد.
۵. درمان لکنت با تمرین ضبط صدای خود
یکی از راهکارهای مؤثر در درمان لکنت، تمرین ضبط صدای خود است. با ضبط صدا و گوش دادن صدا های ضبط شده، می‌توانید نقاط ضعف خود در بیان کلام شناسایی کنید. و با تمرین مستمر لکنت خود را کاهش دهید.
۶. درمان لکنت با تصویرسازی
تصویرسازی یکی از راهکارهای مؤثر در بهبود لکنت است. قبل از صحبت کردن در موقعیت‌هایی که ممکن است لکنت را بگیرید، تصویرسازی کنید. تصور کنید که به آرامی و با اعتماد به نفس می‌توانید به خوبی صحبت ها و نظرات خود را بیان کنید. تصویرسازی به شما کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتر‌تر و روان‌تر صحبت کنید.
۷. درمان لکنت با کم کردن سرعت کلام
بهتر است به جای شتابان و عجولانه صحبت کردن، تلاش کنید با آرامی و با اعتماد به نفس کلام را انتقال دهید.با کاهش سرعت بیان، می‌توانید زمان بیشتری برای تشکیل کلمات و عبارات صحیح داشته باشید و لکنت خود را کاهش دهید. همچنین مکث‌های کوتاهی بین جملات قرار دهید تا کلام شما روان‌تر شود.
۸. درمان لکنت با تمرین مستمر
تمرین به عنوان راهکاری کارآمد در درمان لکنت به خاطر مسائل روانی مطرح است. انجام تمرین مکرر و مستمر در صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن با دیگران می‌تواند بهبود چشمگیری در مهارت‌های صحبت کردن و کاهش لکنت داشته باشد.
تمرینات صداسازی و فن‌بیان برای لکنت
در فن‌بیان، تمرینات متعددی وجود دارد که ما در مقاله “۷ تمرین صداسازی” به صورت اختصاصی به آن پرداختیم، اما در اینجا بهترین تمرین‌ها برای کاهش لکنت را برایتان قرار داده‌ایم. شما می‌توانید هر روز این تمرین‌ها را انجام دهید.
۱. تمرین خودکار برای درمان لکنت
یکی از علل لکنت داشتن، عدم باز و بسته شدن کامل ماهیچه‌های فک و دهان است. بنابراین، هنگامی که می‌خواهید صحبت کنید، ممکن است زبانتان گیر کند و لکنت بگیرید. یکی از تمرینات مشهور در فن بیان، تمرین خودکار است که می‌خواهیم نحوه انجام آن را توضیح دهیم:
نحوه انجام تمرین خودکار:
انتهای یک خودکار یا مداد را در دندان‌های جلویی قرار دهید و یک متن به دلخواه انتخاب کنید. در حین نگه داشتن خودکار یا مداد با دندان‌های جلویتان، متن را بخوانید.
۲. تمرین مشدد خوانی برای درمان لکنت
این تمرین، مانند تمرین خودکار، به شما کمک می‌کند تا ماهیچه‌های فک و دهانتان بهتر باز و بسته شود و در نتیجه به صورت راحت‌تری صحبت کنید.
نحوه انجام تمرین مشدد خوانی:
- یک متن را انتخاب کنید.
- روی تمام کلمات این متن تشدید قرار دهید.
- سعی کنید این متن را به صورت اغراق آمیز بخوانید. به عبارت دیگر، سعی کنید دهانتان را بیش از حد باز و بسته کنید تا ماهیچه‌های فک و دهانتان قوی‌تر شود. به عنوان مثال، سعی کنید جمله زیر را بخوانید:
پّیّشّرّفّتّ رّوّزّاّنّهّ کّوّچّکّ، دّرّ طّوّلّاّنّیّ مّدّتّ مّنّجّرّ بّهّ نّتّاّیّجّ خّیّرّه‌ّ کّنّنّدّهّ خّوّاّهّدّ شّدّ.
۳. تمرین تکرار جملات سخت برای درمان لکنت
در این تمرین، هدفمان این است که به صورت مستمر یک جمله سخت را تکرار کنیم. با انجام مداوم این تمرین، لکنت ما بهبود پیدا می‌کند. در ادامه، چند نمونه از جملات سخت را برایتان قرار داده‌ایم.
نکته: نیازی به سریع گفتن جملات نیست. هرچه کلمات را واضع تر و شفاف تر را بیان کنید بهتر است. نمونه‌های جملات سخت:
- بیست بار بگویید: “کانال کولر، تالار تونل.”
- بیست بار بگویید: “قوری گل قرمزی.”
- بیست بار بگویید: “یک سکه یک سنتی.”
- بیست بار بگویید: “یه یویوی یه یورویی.”
- بیست بار بگویید: “افر ارشد ارتش اتریش.”
اگر علاقه دارید جملات بیشتری را تمرین کنید می توانید مقاله “جملات تمرینی فن بیان” را مطالعه کنید.
اگر لکنت دارید، فیلم The King’s Speech را حتما ببینید
به عنوان یک فیلم بسیار معروف و تحسین شده، “The King’s Speech” درباره‌ی مبارزه‌ی یک شخص با لکنت خود است. فیلم داستان واقعی زندگی “جورج ششم” که بعدها به عنوان “جورج ششم پادشاه” شناخته می‌شود را به تصویر می‌کشد. این فیلم به شکل بسیار تاثیرگذاری نشان می‌دهد که با اراده، تلاش و همکاری با یک متخصص گفتار درمانگر، چگونه می‌توان لکنت را کاهش داد و به یک بیان کلام قوی و روان دست یافت.
سخن آخر
در این مقاله، روش‌های درمان لکنت و اهمیت آن در بهبود گفتار و زندگی فرد مورد بررسی قرار گرفت. با بهبود لکنت، فرد قادر خواهد بود ارتباط بهتری برقرار کند و اعتماد به نفسش را افزایش دهد. اگر علاقه‌مندید علاوه بر بهود لکنت، فن بیان خود را هم بهبود ببخشید، توصیه می‌شود مقاله “آموزش فن بیان” را مطالعه کنید. این مقاله می‌تواند به شما در ارتقای مهارت‌های صحبت کردن و بهبود کیفیت گفتارتان کمک کند.